Erzincan İliç’te, beş işçi kardeşimiz, milyonlarca ton siyanürlü toz yığınının altında yatarken bugün burada inanılmaz bir utanmazlık örneği ile karşı karşıyayız. Ülkemizdeki sömürge madencilerinin bir araya geldiği Altın Madencileri Derneği ve Dünya Altın Konseyi, Sorumlu Altın Madenciliği Konferansı adı altında doğa ve insanlığa karşı işlenen suçlarını örtbas etmeye çalışıyorlar. Bu; günümüzün Altın’cı Filosu, yerli işbirlikçileriyle beraber bir sömürge muamelesi yaptıkları ülkemizde, suçlarını aklayacak, İliç felaketindeki sorumluluklarını perdeleyecek bir girişimde bulunuyorlar.
Daha üç ay önce 13 Şubat 2024’de ülkemizde şimdiye kadar yaşanan en büyük çevre felaketlerinden biri Erzincan’ın İliç ilçesinde gerçekleşti. Öğütülüp toz haline getirilmiş ve içine siyanür katılmış 30 milyon ton kayaç, 9 işçinin canını alarak Fırat’ın su havzasına doğru kaydı. Siyanürün Arsenik gibi tehlikeli maddeleri çözme özelliği nedeniyle ortaya çıkan ağır metallerin ne ölçüde Fırat’ın suyuna karıştığı, karışacağı henüz belli değil. Medeniyetin beşiği olarak anılan ve Dicle – Fırat nehirlerinin oluşturduğu Mezopotamya havzası bile ta Basra körfezine kadar tehlike altında.
Bu felaket, göz göre göre geldi. İki sene önce de İliç’te tonlarca siyanürlü su, patlayan borulardan Fırat’ın sularına karışmıştı. Başta Türk Mühendis Mimar Odaları Birliği, partimizin ve milletvekillerimiz bu tehlikeye defalarca dikkat çekmişlerdi. Partimizin, meslek odalarının ve derneklerin suç duyurusu, kovuşturmaya yer bırakılmadığı gerekçesiyle reddedilmişti. İktidar, bütün söylenenlere kulaklarını tıkarken siyanürlü altın işletmesini kapatmak yerine ÇED raporu gerekli değil diyerek kapasite artışını onaylamış ve tehlikeyi büyütmüştür.
İliç faciası davasında birkaç teknik görevli tutuklanarak gerçek sorumlular hukuk önünde hesap vermemektedir. Daha üç gün önce, Soma katliamının yıldönümünde 301 madenciyi andık. Soma faciası sorumluları dışarıda gezerken Hatay’ın seçilmiş milletvekili ve Soma davası avukatı Can Atalay hapiste tutuluyor. Can Atalay, bugün tutsak edilmemiş olsaydı, Soma’da, Ermenek’te, Hendek’te, Gezi’de olduğu gibi adalet mücadelesinin en önünde saf tutarak İliç davasında da müdahil olacaktı.
Peki tehlike sadece İliç’te mi? Ülkemizde, çoğu siyanürlü yığın liçi yöntemiyle çalışan 19 altın işletmesi mevcuttur. Halen de ülkenin tarım topraklarında yeni altın madeni ruhsatları verilmeye devam edilmektedir. Binlerce hektar arazide milyonlarca ton kayaç öğütülüp siyanürle altın elde edilmeye çalışılmaktadır. Bir ton kayaç siyanürlendiğinde birkaç gram altın elde edilmektedir. Elde edilen altının ekonomik değeri, yaratılan ekolojik tahribat ve yıkım karşısında nedir ki!
Siyanürlü altın işletmeciliği madencilik değildir, endüstri değildir, ihtiyaçları karşılamak adına üretim değildir. Bir grup, hatta dünya geneline ahtapot gibi yayılmış tek bir şirketin doymak bilmeyen iştahının adıdır.
Türkiye, 2021 yılındaki veriler uyarınca, ülke topraklarının %60’ını madene ruhsatlandırmış bir ülkedir. Hükümet, bugün bu salonda “sorumlu altın madenciliği” diye yalanlar söyleyen şirketlere milyonlarca lira teşvik vermiş, vergi borçlarını silmiştir. Teşhir ediyoruz!
Bugün bu salonda konuşan, Kanadalı Eldorado Gold Şirketi’nin sahibi olduğu TÜPRAG Metal Madencilik’e Sanayi Bakanlığı tarafından 1 milyar 637 milyon 614 bin 424 TL teşvik verilmiş, %80 tutarında vergi indirimi yapılmıştır. Kanadalı Centerra Gold’un sahibi olduğu Öksüt Madencilik’e % 80 tutarında vergi indirimi, % 40 oranında yatırım katkı desteği verilmiştir. İliç’teki Çöpler Altın Madeni’nin sahibi Anagold’un %80 ortağı olan SSR Mining’in 222 miyon TL vergi borcu 2023 yılında silinmiştir.
Türkiye İşçi Partisi olarak cansız bedenlerine ulaşarak toprağa verdiğimiz Uğur Yıldız, Adnan Keklik, Ramazan Çimen, Kenan Öz kardeşlerimizin ve halen milyonlarca ton siyanürlü tozun altında yatan Fahrettin Keklik, Mehmet Kazar, Şaban Yılmaz, Abdurrahman Şahin ve Hüseyin Kara kardeşlerimizin neden ve nasıl öldürüldüğünün hesabını sormak için buradayız. Fırat’ın suyu, Anadolu’nun toprağı, dünyamızın havası için bu Altın’cı Filo’nun utanmazlığını yüzünüze vurmak için buradayız. Dünyaya örnek olmak üzere ülkemizdeki bütün siyanürlü altın işletmelerini kapatana kadar mücadeleye devam edeceğimizi dosta düşmana ilan ediyoruz.
ALTIN’CI FİLO DEFOL!
ADALET İSTİYORUZ!
